Kościół pw. Św. Trójcy

Kościół pw. Św. Trójcy zlokalizowany jest w centrum Krzekowa, przy skrzyżowaniu ulic Żołnierskiej i Szerokiej. Uznawany jest za obiekt w stylu gotyckim z elementami barkowymi. Świątynia otoczona została kamiennym murem, za którym znajduje się także stary wiejski cmentarz.

Kościół, jeszcze bez prezbiterium i wieży, został zbudowany w drugiej połowie XIII wieku z kamieni narzutowych. Kamienna świątynia ze szczytem wschodnim, ozdobiona była ostrołucznymi blendami.

Pierwsza wzmianka o kościele w Krzekowie pochodzi z 1261 r. Wówczas książę Barnim I powierzył świątynię kolegiacie św. Piotra w Szczecinie. W 1277 roku wieś Crecow (Krzekowo) stała się własnością Szczecina, zaś 9 lat później patronat nad kościołem objęła kolegiata Mariacka – ta pełniła go do końca XVIII wieku. W latach późniejszych opiekę pełniło miasto.

W XV w. do kamiennej świątyni dobudowano ceglaną, wieloboczną kaplicę. Wejście do niej wieńczy portal o ostrym łuku z cegły. Obecnie kaplica pełni funkcję zakrystii.

Prawdopodobnie w 1669 roku w kościele wybuchł pożar, w wyniku czego kościół został odbudowany, zaś w 1729 r., po zakończeniu bitew o Szczecin, świątynię gruntownie przebudowano. Wymienione zostały więźba dachowa i stropy, powiększono okna, otynkowano elewację z jednoczesnym boniowaniem narożników. Od strony zachodniej została także dobudowana ryglowa wieża z barokowym hełmem. W tym samym czasie ściany wewnątrz kościoła i strop pokryto polichromiami.

W 1971 roku wokół świątyni założono opaskę betonową. W latach 1976-77 poddano konserwacji, odkryte w 1974 r., barokowe malowidła na stropie. Podczas remontu wnętrza kościoła w 1991 roku odkryto także polichromie ścienne, które zostały zamalowane – pozostały jedynie dwie odkrywki przedstawiające fragmenty ornamentów roślinnych. W tym samym roku zostały odrestaurowane witraże, których fundatorami byli rodzice dzieci przystępujących do I Komunii Świętej.

Architektura kościoła

Świątynia zbudowana została na planie prostokąta, sama bryła jest niewielka. Od strony północnej znajduje się prostokątne wejście do kościoła, zaś do elewacji południowej przylega ceglana kaplica (obecnie zakrystia) – ma kształt siedmioboku, jest niższa od korpusu i nie posiada okien. Od strony zachodniej znajduje się prostokątna wieża, którą zbudowano z cegieł, a następnie odeskowano z drzewa modrzewiowego. Dolna cześć wieży składa się z kruchty głównej i dwóch aneksów (od północy i południa). Powyżej czworoboczny człon wieży zwęża się i przechodzi w ośmioboczną bryłę, która zwieńczona jest stożkowatym, barokowym, pokrytym blachą hełmem.

Wnętrze kościoła

Wnętrze świątyni jest jednoprzestrzenne. Od południa znajduje się wejście do kaplicy, zaś od zachodu – wejście do kruchty wieży. Na elewacjach północnej, południowej i wschodniej – prostokątne okna.

Na ścianie zachodniej usytuowana została drewniana, neobarokowa empora organowa. Jej balustrada pochodzi z drugiej połowy XIX wieku i podzielona jest na 11 prostokątnych pól, oddzielonych między sobą spiralnie skręconymi kolumnami, stojącymi na wspornikach – te z kolei zakończone są importami. Płycizny pól wypełnione zostały polichromiami, które przedstawiają: literę Alfa w płomieniach, orła z rozpostartymi skrzydłami, harfę, otwartą księgę, wieniec z kłosów zboża, krzyż równoramienny, lilię, wagę, miecz, łódź na falach oraz literę Omega w promieniach. Empora organowa została odrestaurowana w 2007 roku. Wymieniona została wtedy stolarka oraz odnowiono polichromie. W tym samym roku zakupiono także 31-głosowe organy „Vivace 30 Deluxe” włoskiej firmy Viscount.

Od wschodu, pomiędzy oknami, znajduje się drewniany, polichromowany i złocony ołtarz, który pochodzi z drugiej połowy XVIII wieku. Jego boczne części są wysunięte względem części środkowej, w której umieszczony został obraz przedstawiający ukrzyżowanego Chrystusa. Pod obrazem mieszczą się złocone dekoracje w kształcie gałązek akantu. W częściach bocznych, na całej długości obrazu oraz dekoracji, znajdują się kolumny podtrzymujące belkowanie oraz zdobiony ornamentem baldachim. Kolumny zakończone są dekoracjami w formie skręconych muszli z promienistymi grzebieniami. Nad częścią środkową znajduje się „oko opatrzności”, które obiegają promienie, zaś po jego obu stronach – ozdoby w formie kwiatów i akantów.

Spoglądając na drewniany strop ujrzymy polichromie z przełomu XVII i XVIII wieku. Główne sceny przedstawiają: „Zwiastowanie”, „Modlitwę w Ogrójcu” oraz „Czterech Ewangelistów”. Wszystkie są w kształcie zbliżonym do owalu, które otaczają dekoracyjne ramy. Scena zwiastowania ukazuje klęczącą Marię, która w pokornym geście schyla głowę przed Gabrielem. Z kolei na centralnym planie „Modlitwy w Ogrójcu” znajduje się klęczący na jednym kolanie Chrystus. Nad nim ukazana została postać anioła trzymającego w dłoniach krzyż i kielich. Poniżej postaci Chrystusa znajdują się śpiący Apostołowie, zaś po lewej stronie sceny stoją żołnierze. Ponadto na stropie możemy ujrzeć także: kielich z hostią i napisem IHS czy serce z płomieniem i krzyżem.

U stropu wisi dwunastoramienny, korpusowy świecznik. Pochodzi on z 1745 r., a wykonany został przez J.T. Petersena ze Szczecina. Od trzonu odchodzą 4 ramiona u góry oraz 8 w dolnej części, a od każdego z tych ramion – kolejne dwa. W niedalekiej przyszłości planuje się renowację świecznika.

Teren wokół kościoła

Kościół pw. Św. Trójcy usytuowany jest na niewielkim wzniesieniu, który obiega kamienny mur. Od strony zachodniej muru zbudowana została ceglana brama (pochodzi z XV wieku). Jej konstrukcję tworzą dwa filary i łączący je łuk. Na terenie przykościelnym znajduje się plebania oraz cmentarz, którego początki sięgają czasów średniowiecza. Przed wejściem do części wieżowej znajduje się drewniany krzyż, zaś po jego przeciwnej stronie mieści się figura Matki Boskiej.

Opracowano na podstawie materiałów
udostępnionych przez proboszcza parafii
pw. Św. Trójcy - ks. Czesława Kółko

« wróć